MI VIALTE CAAH A LIANNGANMI LAWMHNAK THAWNGTHA (The Good News of Great Joy for All)


Nan thin phang hlah u; zeicahtiah nan sin i ka ratnak cu nan ca i thawngtha he a si, cu thawngtha nih cun mi vialte sinah lawmhnak a tlunter lai. Tu zaan hrimhrim ah hin David khua chungah nan Khamhtu kha a chuak cang - Khrih Bawipa cu (Luke 2:10-11)



Hi tuukhal hna i an min hi hngalh khawh a si lo. Cun, zeibantuk minung (mitha maw, michia maw, mifim maw, tbk) dah an si ti kan hngalh kho hna lo. Sihmanhsehlaw cu lio chan i tuukhal pawl an rak hmuhning le ruahning cu a tanglei bantuk hin a si.  Tuukhal pawl cu:
  1. Biaknak zei a rel lomi (irreligious) ah an ruah hna. Cucaah, tuukhal pawl cu “mi thurhnawm” (people of the dirt) tiah an auh hna. An fanule tuukhal hna vat ding cu an rak duh lo. 
  2. Biaknak phung (ceremonial law) a zul kho lomi ah an ruah hna. An kut zong an i tawl ballo an ti hna (Judahmi nih kut tawl cu thiannak ngaingai ah an ruahmi phung pakhat a si). 
  3. Ziaza lei zulh phung (moral law) zong a zul lomi ah an ruah hna. Zumhtlak lomi ah an ruah hna. Cucaah biaceih zung te hna ah biahngaltu (tehte) an si kho lo. An si hmanh ah an zum hna lo.
A fawinak in chim ahcun, tuukhal hna cu hawi hlei in a thurhnawmmi, a sualmi, zei fimthiamnak hmanh a ngei lomi, biachim zong a thiam lomi (an chimmi hnihkhat hmanh zumh lomi), mi sifak taktakmi, mi hmuh zong a hmu kho lo i mi tuah zong  a tuah kho lomi, khua chung hmanh ah um bal loin khua leng ram lak lawngah a ummi ah an ruah hna. An ruahning le an hmuhning hna hi a niam tuk hringhran. Fak deuh in chim ahcun, an nek khawh chung in an nek hna.  

Nain, cu ti i a niam tukmi ah an ruahmi tuukhal hna sinah cun Pathian nih vancungmi hlaremh dawh cu a rung phuan. Hi bantuk mi santlai lo ah ruahmi hna sinah cun “David khua chungah Khamhtu a chuak” timi thawng`ha cu phuan a si. A sunglawi tukmi khamhnak thawng`ha thei hmasatu cu mi niam tuk ah ruahmi tuukhal hna an si. Cu nih zei thawng`ha dah a kan chimh? Christmas cu mi vialte caah thawng`ha a si ti hi a si. Na caah thawng`ha a si na ti kho ve maw? Vancungmi bia hi ngai in lunglutter hmanh u sih: “Nan thin phang hlah u; zeicahtiah nan sin i ka ratnak cu nan ca i thawngtha he a si, cu thawng`ha nih cun mi vialte sinah lunglawmhnak a tlunter lai” (Luka 2:10). Jesuh cu vawlei khamhtu a si. Mi vialte caah thawng`ha a si. Jesuh nih, “Sualnak kan ngei lo tiah aa ruatmi hna kha i ngaihchih u ti awkah ka ra lo, misual mi tu kha, i ngaichih u tiin kawh awkah ka ra,” tiah a ti (Luka 5:32). Pathian caah nangmah cu khamh na phu lo, dawt na phu lo, Jesuh chuahnak i hrawm dingah na phu lo ti a um lo. Mi khamhtu Jesuh vawlei ah a chuak cang ti thawng`ha cu mi vialte caah a si. Na cohlan ahcun na caah thawngtha a si ve ko lai.

Christmas: Lunglawmhnak Ni Sunglawi
Naute ngeih ahcun i lawmh tuk cio a si. Mary le Joseph le bang cu an i lawm khun lai. Zeicahtiah fa upabik an hrin caan a si. Run inn rep lo le si, siibawi le nurse um lonak hmun le si i, a nu le naute Jesuh ngandam te in an um cu an i lawm hringhran ko lai. Bethlehem khuachung lawng si loin khua leng um tuukhal hna sin tiang lawmhnak thawng aa zel. Tuukhal hna cu tuurun zohkhenh in ram lakah an riak i zaan ah cun vancungmi nih an sinah thawng`ha he an ra. Vancungmi bia cu, “a liannganmi lunglawmhnak thawng`ha (good news of great joy) ka rak in phorh hna...tu ni ah Khamhtu pakhat David khua chungah a chuak, amah cu Messiah, Khamhtu Bawi a si” ti hi a si. Cu bia an theih tikah tuukhal hna cu an khuaruah a har. Zeicahtiah cu bantuk phun bia a ho sin hmanh in an rak thei bal lo. Biakchonh hmanh a rak tong ballomi an si. An mawh lo. Zatlang nun ah siseh biaknak ah siseh a ho nupa lungthin hmanh ah siseh hmunhma an rak ngei lo  zong an i hngalh ko lai. A ho lungthin cazin hmanh ah i tel hna hlah hmanhsehlaw Pathian lungthin cazin ah an i tel. Pumhnak inn (synagogue) kutka cu an caah i khar hmanhsehlaw Pathian Pennak kutka cu an caah aa hung. Cucu an caah “a ngan taktakmi lunglawmhnak thawngtha kan timi cu a si. Vawlei ah minung nih an lungthin innka cu kan hrenh khumh tawn hna hmanhsehlaw Pathian nih cun a pennak kutka cu a kan hunh zungzal ko.

Cu lunglawmhnak thawng`ha cu tuukhal hna ca lawng a si lo. Vawlei cung mi vialte caah a si. Pathian khamhnak thawng`ha cu a ho ca hmanh ah ri khiah a um lo. Jesuh vawlei ah a rat cu mi vialte caah a si. Tuukhal hna bantukin Khamhtu Jesuh chuahnak thawng`ha a cohlangtu kan caah cun Christmas cu vawlei lawmhnak in tah khawh lomi lunglawmhnak ni sunglawi a si. Peter nih, “Cucaah nan zumhnak nih aa tinhmi nan thlarau khamhnak cu nan hmuh caah, holh in chim khawh lomi lawmhnak, a nganmi le a sunglawimi lawmhnak kha nan ngei” (I Pet. 1:9) tiah a timi hi a si hrim an ti khawh.

Zohchunh Awk Tuukhal Hna Nun (The examples of the shepherds)

Vancung mi sin in bia an theih tikah an nunning hi thlarau lei kan khual lam ah zohchunh awk tha ngai a si.

  1. An theihmi kha an pehzulh. Aw an theih zongah daite in um khawh a si ko. Nain, “Bethlehem khua ah cun va kal usilaw Bawipa nih a kan chimhmi thil cu va zoh tuah u sih,” tiah an i ti (Luka 2:15). Tuukhal pawl hi zumtu cia, Khrifa tha ngai zong an si lem lo. Bawipa bia an theih ka te a si. Zumhnak lei in ti ahcun an ngakchia tuk rih. Hnuk dinh khim te an si rih. Nain, an zumhnak cu an peh zulh. Jesuh va hmuhton ding in an kal. Kan zumhnak hi kan thanter zungzal awk a si. Kan theihmi thawngtha hi theihnak in donghter lo in tuahnak in kan peh zulh awk a si.
  2. Khulrang in an kal (Luka 2:16). Lampi ah harnak tampi a um ko lai. Dohdalnak zong tampi an um kho. Tukforhnak le hneksaknak tampi an um kho ko. Nain, cu hna nih cun an khual lam a ngolter hna lo. Kan zumhnak hi harsatnak, ngaihchiatnak, lungkuai lilennak, duhmi hlawhtlin lonak tbk. vawlei thil nih hin an zawrter deuh hlei ding si loin cu hna lakah thawng chin in le khulrang tu in tlik i cu vialte cu lonhtaak khawh i zuam ding a si. 
  3. Ngakchia kha cawrawl einak kuang chungah a ih ko kha an va hmu (Luka 2:16). Bethlehem hi khua ngan tuk cu si hlah hmanhsehlaw, tuukhal hna nih hin Jesuh a chuah lainak inn fiang in an hngalh lo tikah mi inn kip ah va luh i va kawl ding dirhmun an si hnga. Nain, an hmuh hlan lo lungthin tak tein an kawl i an va hmuh. Jer. 29:13 ah, “Nannih nih nan lungthin dihlak in nan ka kawl tikah nan ka hmuh lai” ti kan hmuh. Matt. 7:7 ah Jesuh nih “kawl ulaw nan hmuh lai” tiah a ti. Jesuh hi hmu taktak le ton taktak dingah kan kawl maw? A chuah ni kan lawmhmi Jesuh hmu lo le ton loin kan kal tak sual lai ti hi phan a um tuk. Jesuh he aa tongmi si u sih. 
  4. An hmuhtonmi kha midang an chimh hna (Luka 2:17). An hmuhmi kong ah dai ziar in an um lo. Midang an chimh chin hna. Tuukhal cu zeitluk in dah an namneh hna cu kan chim cang. Tuukhal pakhat dirhmun in midang sinah bia va chim ding cu an i harh tuk ko lai. Sihmanhsehlaw an `ih lo i an ning zong a zak lo. Ral `ha tein an chim. Cu tikah an chimhmi a theimi vialte cu an khuaruah a har dih (Luka 2:17). Ni hin kan caah a chuak i khamhnak a kan petu Khrih kong thawng`ha cu i thutpi sawh loin a thei rih lomi hna sinah chim ding rian tampi kan ngei rih. Na sining i zoh hlah. An hmang khotu Pathian a si. Na hmur le kaa a hmang khotu Pathian a si. 
  5. An hmuhmi le an theihmi ruangah Pathian cu an thang`hat (Luka 2:20). Tuukhal pawl cu mi nih zahpi ngaimi si hmanh hna sehlaw Pathian thang`hatnak caah cun an ning a zak lo. Pathian nih kan cungah a tuahmi thil ruangah Pathian thangthat cu philh hlah u sih.   

Charhchan
Paul Beasley-Murray, Joy to the World: Preaching the Christmas Story (Leicester, England: Inter-Varsity Press, 2005), 88-98.



Comments

Popular posts from this blog

Zohchun Awktlak Khrihfa Innchungkhar

Zumh Awktlak Nun

Bawipa Cu A Tha