Mifimmi ningzak ter awkah mihrut ka thim hna lai
Bible cang. Mt. 11:25, 1Kor. 1
:20-21
Biahmaithi:
 |
| Saya Khar Ling |
Kei ka dirhmun ah Sii lei
sibawite nih sii cu an kan pek le chunhawk a si ko ka ti. Bible kong cu Bible a
cawng mi nih chim ding kan si ve tiah ka ti. Bible kumkhat tetal cawng lo in Kalvary titan hi a za ko tiah a
vak lenmi pawl khi tha ka pek lo hringhran. Bible kong theih hngal duh le chim
duh ahcun Bible kan cawn awk a si ko.
Biakamthar (NT) hi kan zoh tikah
mi zapi nih fiang kho lo dingmi thei harmi tete an um len. Tahchunhnak ah mirum
vancung khua luh nakin Kalaa-uk thim onka luh a fawi deuh hei ti te hna khi!
Nihin kaa thimmi Bible cacang zong hi sullam I lak sual a fawi ngai te tiah ka
ruah.
Kan tlangtar bawmtu ah tiah ka vun pial ta
duak lai. Vailamtah hi , Persia, Phoenician le Carthiage miphun nih an rak hman
hmasa bik i minnung dirhmunah chiah lomi sal tha lo le misual chimpit vansang a
simi pawl, mi inn va boah I an thil chuh lengah an inn va duahpiak rih a
hmangmi, nu va tlaihhrem lengah thah beh a hmangmi, tbk , hi bantuk sualnak hi
mi vialte nih tih hna seh tiin Vailamtah ah an tar hna. Phun dang in chimh
ahcun vailamtah cu misual hlei khun in ruahmi hna thahnak ah an hman. Vailam ah
thlaimi le thahmi cu a chiakkhaa taktak in ruah a si.
Cu bantuk misual thahnak a si
caah Jesuh vailam ah thah a si tikah hin Judah mi le Greek mi caah cun Jesuh
vawilei khamtu ah zumh ding cu thil har taktak a si. Hebru mi hna cathiang ah
thing cungah thlaimi cu Pathian chiatsermi an si, ti a um.(Deut.21:22-23,
Jos. 10:26). Biakam hlun ahhin Haman lawng hi thing cungah an thlai ti kan hmuh
khawh. (Est.7:10). Biakam thar ahcun vailam tahnak ti biafang hi 76 nak tam kan
hmuh khawh.
A hnu ah cu vailamtahnak in mi
thah cu Rom cozah nih an hun i cawn ve I Rom miphun sinak (citizen) a ngei lomi
nauta deuh thahnak ah an hman ve. Bawi zesuh zong cu misual taktak i an ruahmi
le an nautami an thahnak vailam ah thah a si tikah hin nihin kan chan ahcun a
dawh khunmi a si nain hlan lio Judahmi le Greekmi caah cun vawilei khamtu messiah
a si ti cu zumh awkah a that in a tha lomi le an zumh lo zongah mawhchiatawk a
tha lomi thil a rak si.
Judahmi nih messiah an i
ruahchanhmi cu thi le sa i bawi phun, huham le rumra nih athuamhmi mi
langsar, le an hmaiah khuaruahhar thil lianngan a tuah cuahmahmi a si lai, ti a
si. (Is.9:6-7). An Rabbi pawl cawnpiaknak zongah messiah a rat ni ahcun mitsur
ruang pakhatte hin bor 100 a tlai ti tiang in thawnnak le huham in a khatmi
thil lianngan tuahtu mifim hmanthlak rumro in an cawn piak hna.
Cun Greek pawl nih Pathian an
ruah ning ahhin harnak le temtuarnak he a pehtlai bak lomi, minung intuarnak
he aa pehtlai bak lomi a si an ti. A ruang harnak le temtuarnak cu
sualnak ruangah a chuakmi sualnak theipar bak a si an ti. Cu caah sualnak a
ngei lomi Pathian cu a temtuar kho bak lo an ti.
Cu bantuk mifim hna nih an fimnak
le hngalhnak ruangah zumhawk thalo ah an chiahmi Bawi Jesuh nunphung le
khamhnak cu phungthiam lo santlai lo tete nih an cohlan tikah cu mihrut hna tu
cu mifim le cathiam hna nakin an fim deuh cang. Mifim cu an fimnak le an
hngalhnak tu kha Khrih zumhnak dawntu tlangah an cang ai. Khrih nih
vailamtahnak in a messiah sinak a phuan tikah mifim mithiam hna cu kan fim kan
thiam an tinak porhhlawtnak ruamkainak tlang nih cu khamhnak sung a phenh i an
caah thuhmi thil bantuk a si ai.
Bawi Jesuh nih mifim cathiam hna
sinin na thuhmi kha mihrut cathiam lo tete sinah na phuan caah kaan
lawmh,(Matt.11:25) tiah a ti mi ahhin cathiam lo timi hi KJV le RSV ahcun
bawhkeuh(babes) tiin a leh i NEB nih cun mi sawhsawh te (simple) tiin a leh. Cu
caah hi nih hin bawhkeuh ngakchia bantukin santlaih lo aa hngal i nu le pa aa
bochanmi sinak le i uah le i porhlawtnak aa tel lomi mi sawhsawh te bantuk
toidornak lungput ngeih a kan cawn piaktu a si.
Cu caah hi Bible cang nih hin
fimnak le thiamnak a thatnak le san a tlaihnak (intellectual power) kha a dohmi
si loin fimnak, thiamnak nih a hei chuahter tawnmi uahnak (intellectual pride)
tu a dohmi a si i cucu nihin kan chan zongah tih a nung theomi a si. Fimnak le
thiamnak a doh a si lo, rum a duh lo a si hrim lo, rumnak le thiamsannak
nih a hei chuah termi porhlawt ruamkainak tu kha a dohmi a si. Nihin
Philippines in kan kir lei ahcun something he kan kir cio lai va sikaw
intelcectual pride hna he kan kir sual ahcun a poi ngai ding a si. Cun hika
hmun ah fimnak cawn dingah kan rat tikah kan cawn laimi fimnak nih uahnak le
ruamkainak hna a chuak ter lo ding I ralrin tha ngaingai a si.
Cu bantuk thiamthiam in hi Bible
cang nih hin hruh tha petu le sifak tha petu Biblecang zong a si lo. Santlaih
lo i hngalh in bawhte nih an pale an i bochan hna bantukin toidornak he Bawipa
panh ning a kan cawnpiaktu cathiang tu a si. Mi chambau ka si ti aa hngalhmi cu
lunglawmhmi nan va si dah, Pathian penak cu nanmah ta a si (Mt.5:3) timi
tlangcung cawnpiaknak a tlin tertu, iuah nunphung tih a nunnak ralrin a kan
petu le toidornak nunphung dawh a kan cawnpiaktu Biblecang dawh tu a si. I
porhlawt vialte lakah thlaraulei porhlawt hi tih a nung bik fawn.
Laimi hi kan sining leng tiang in
I uah le porhlawt ruamkai kan hmang. Tlompal phaisa hei tongtham deuh le cangka
mi dang zeirel lo, mirang holh vun holh khawh deuh le cangka a thiam bik ah I
ruah colh kan hman. Cruside, camping in kan vun tum bak ah vancung mi bantukin
I ruah colh I mi dang sualnak kawl colh le sual phot colh ah kan tang. Hi
bantuk lungput le sining hi fak piin a dohtu kan Bible cang a si.
Tlangkomh
Porhlawt ruamkainak le iuanthlarnak
vial te kal takin bawhkeu nih a santlai lonak aa theih I a pa a bo chan bantukin
kan santlai lo I hngal in le michambau taktak ka si ti I hngalh buin toidornak
he Pathian aa bochan mi le a panhmi zumtu tha si hna u sih. Nan dihlak cungah
Pathian thluachuahnak um ko seh. Amen.
Comments
Post a Comment