Pathian He I Biakchonhnak

1. Pathian nih a fale hi zeiti ning in dah a kan chawnh?

Pathian nih akan chonh duh tikah thil sining phuntling in akan chonh khawh.

1. A fiangbik mi pakhat cu A Biathiang in a kan chonh. Pathian nih zeidah tuah seh ti akan duh piakmi cu A Biathiang chungah a um. A lianngannak le zumhtlak asinak, a thil tikhawnnak, zumhawktlak asinak vialte in A Biathiang relnak in hmuh khawh theih khawh asi. A Biakam tthattha tampi an um. Kan nunnak caah ttih anungmi, ralring hna seh ti akan duhmi thil tampi a um fawn. Cathiang hi a dihlak in Pathian thaw chuahhnawhmi a si i biatak cawnpiaknak caah le palhnak cawnpiaknak alnak caah le palhmi remhnak caah le ding tein nunnak ding cawnpiaknak caah a ṭhahnemmi a si. (II Timote 3:16)
2. Kan kiangkap thil sining hmang in a kan chonh. A sermi thil hna hmang in a kan chonh. Pathian tthatnak cu asermi thil vialte nih an langhter. Kan tonmi harsatnak hmang in teinak thazang hi zeitin hmuh khawh si ti akan chimh. Lunglawmhnak kan hmuhnak thawngin a ngaihchiami le a lunglileng mi hi zeitluk in zawnruah ve an hau timi akan chimh. Zawtfahnak kan tuar tikah, Jehovah Rapha, damnak Pathian asinak le damnak a sunlawizia hi a kan chimh. A vachiami hna, a vantthami hna kan hmuhtonnak thawngin minung kan sining cungah fim i laak thiam a herhzia le Pathian hi bochan awktlak asizia a kan chimh. Nifa kan theihmi hla le bia le thil sining le midang hna hmangin Pathian nih akan chonh lengmang rih ko. Hlan ah cun Pathian nih kan pupa hna sin i bia a chim tikah profet kha a rak hman hna i a cheuchum tete le phun dangdang in a chimning cu a rak si. Sihmanhsehlaw atu kan chan, chan hmanung bik a simi chan ah hin cun, kan sinah a Fapa in a bia cu a chim. (Hebru 1:1-2). Cun, Pathian nih a Thiang Thlarau in kan sinah a umleng ve i nifa fim a kan chimh fawn. Bawmtu Thiang Thlarau nih cun zeizong vialte kha an cawnpiak hna lai i kan chimhmi vialte hna kha nan lung an pemter hna lai tiah Jesuh nih bia akan kamh ( John 14:26)

2. Kanmah Khrih fale hna nih teh Pathian zeitin kan chonh? 

1. Thlacamnak in Pathian cu chonh khawh asi. Cun, kan kaa in a chuakmi biafang thenglawng siloin nifa kan nunning in Pathian cu chonh khawh, lawmh ter khawh asi. Pathian chonh tiki a ttha ngaingai mi pakhat cu zumhnak taktak le zumhawktlak taktakmi nunning he chonh hi asi. Cu ti asiahcun a nun a thianglomi, misualmi nih chonh khawh asilo maw tiah ruah khawh afawite. Pathian nih Amah a chon i, Amah chonhnak a ngai tthanmi ahopauh a chonh ko hna. Kanmah lawnglawng nih chonh ttung i, Amah Pathian bia ngaih tthannak nun kan ngeih lo ahcun Pathian bia cu kan thei kho lai lo.
   
2. Kan chunglei minung sinak ah a ṭhawngmi kan si nakhnga le zumhnak thawngin Khrih cu kan lungthin chungah khua a sak nakhnga, cun a sunparnak ro bukbau chungin A Thlarau thawngin ṭhawnnak akan pek hna nakhnga,kan hrih kan hram cu dawtnak chungah fek tein kan bunh nakhnga le Pathian mi vialte hna he Khrih dawtnak a kauhning le a sauning le a sanning le a thuhning kha kan hngalh khawh nakhnga, kan chungah rian a ṭuantu a ṭhawnnak thawngin kan hal khawh leng le kan ruah khawh lengin thil a tuah khotu Pathian cu, kan nunnak chungah Khrih Jesuh thawngin, zungzal in zungzal tiang a sunlawi khawh nakhnga thla kan cam a hau. ( Efesa 3: 14-20).
3. Thlacamnak nih hin Pathian rian a ttuan ter ti asi. Mirang holh in Prayers make God ACTS ti asi hnga. ACTS nih sullam a ngei.
   

• A = Adoration ti asi i, tihzat upatnak le lungtak tein dawtnak ti asi hnga. Pathian kan biakchonh tikah, thla kan cam tikah Pathian hi ttihzat upatnak le lungthin dihlak in dawtnak he chonhbiak ahau. 1 Chanrelnak 29; 10 - 15 chungah Pathian hawi David nih hitin Pathian a dawtnak le a tihzah a upatnak a langh ter : “Maw Bawipa, kan pu Israel i Pathian, nangmah cu zungzal thluangthluan in thangṭhat na si ko. Maw Bawipa, lianhngannak le ṭhawnnak le sunparnak le teinak le upatnak cu nangmah ta an si ko; zeitintiah vancung le vawlei cung i a ummi thil vialte cu nangmah ta an si dih; maw Bawipa, pennak cu nangmah ta a si i nangmah cu zeizong vialte cungah cungnung bik na si. Rumnak siseh upatnak siseh nangmah sinin a rami an si i nangmah nih zeizong vialte kha na uk dih. Na kut chungah hin ṭhawnnak le thazang an um i na kut chungah hin mi vialte nganter khawhnak le thazang pek khawhnak a um. Cucaah kan Pathian, nangmah cu kan in lawmh i a sunglawimi na min cu kan thangṭhat.Sihmanhsehlaw hi bantukin kannih nih lungtho tein kan in pekchanh khawh nakhnga caah hin keimah cu ahodah ka si i ka mi hna cu zeidah an si? Zeitintiah zeizong vialte cu nangmah sinin a rami an si i kan in pekmi hi nangmah ta lila a si ko. Zeitintiah kannih cu, kan pupa vialte hna mipem an rak si bantuk khan, na hmaiah khual kan si; vawleicung i kan nunchung ni hna hi thladem bantuk men an si i ruahchannak zeihmanh a um lo.
  
• C = Confession ti asi i sual i phuannak le sualngaihchihnak asi. Misual kan simi i theih lo bu, sual i ngaihchih lopi incun Pathian lung tonawk asi kho lo. A palhnak kha a thupmi cu khua-awng a tong lai lo, sihmanhsehlaw a phuang i a hlawmi nih cun zaangfahnak a hmuh lai (Phungthlukbia 28:13). Sual i ngaihchih bu i thlacamnak hi teinak taktak asi. Salm 51:1-12 ah hitin a um: Pathian, a fekmi na dawtnak ruangah ka cungahzaangfahnak ngei ko; na zaangfahnak a ngan caah ka sualnak cu ka thianhpiak ko hna. Ka ṭhat lonak cu ka ṭawlpiak hna law ka sualnak cu ka thianhpiak ko hna. Ka palhnak cu kaa hngal i ka sualnak cu kaa thei zungzal ko. Ka sualnak cu, nangmah cungah, nangmah cung hrimhrim ah a si i a ṭhalo ah na ruahmi kha ka tuah. Cucaah cun bia na ka ceih tikah na hmaan ko i sual na ka phawt tikah na ding ko. Sual cia in hrin ka si i, ka nu nih a ka pawi ah khan, misual ka si cang. Zumhawktlak lungthin hi na duhmi a si, ka lung chung hi na fimnak in khahter ko. Ka sualnak cu ka hnawhpiak law ka thiang lai, ka ṭawl law hawhra nakin ka rang deuh lai. Lunglawmhnak le thanuamnak a thawng cu ka theihter law na ka khiah i na ka hrilh cang nain ka lung aa lawm ṭhan lai. Ka sualnak cu na mit chinhkanh ko hnalaw ka ṭhat lonak vialte cu ka hnawhpiak dih ko hna. Maw Pathian, ka chungah hin lungthin thar ka serpiak law a thar le zumhtlak a simi ruahnak ka chungah chia ko. Na umnak hmun khan ka ṭhawl hlah,na thiang thlarau kha ka lakkanh hlah. Na khamhnak chungin a chuakmi lawmhnak kha ka pe ṭhan law ka lungthin cu nangmah nawl zulh duhmi ah ser ko.
  
• T = Thankgiving ti asi i Lunglawmh Raithawinak asi hnga. Kan Bawipa Jesuh Khrih min in zeizong kip caah Pathian cu lawm u (Efesa 5:20).  Thlacam ah ṭang u law, lawmhnak in Pathian sinah thla nan cam tikah lungfim tein um u. (Kolose 4:2). A zungzal in i lawm u, a zungzal in thlacam u, zei bantuk thil nan ton hmanh ah lunglawm in um u. Khrih Jesuh chung i nan nunning ah hin hitihin nung hna seh, tiah Pathian nih an duh hna.( 1 Thesalon 5: 16-18)
• S = Supplication  ti asi i Laica in asullam aa naih bikmi cu Nawlnak ti asi hnga. Pathian sinah kan herhmi hal ding, nawl ding kan si. Pathian cu zeizong vialte a ngeitu pei asi cu. Zeithil kong hmanh ah lungrethei in um hlah u. Thla nan camnak ah Bawipa cu nan herhmi kha hal u law nan hal tikah lunglawm tein hal zungzal u. Cun Pathian daihnak, minung hngalhnak a lonhtu nih cun, Khrih Jesuh chungah nan lungthin le nan ruahnak cu him tein a chiah lai. (Filipi 4: 6-7). Cucaah a hmasa bik ah fial kan duhmi cu, nawlnak le thlacamnak le halnak le lawmhnak biachimnak kha mi vialte caah, kan Pathian sinah tuah u sih. Siangpahrang hna le nawlngeitu hna caah daite le remte le Pathian ṭihzah le ziaza ṭha in kan nun khawh nakhnga, thlacam u sih. Mi vialte nih khamhnak hmu hna seh ti le biatak kha hngal hna seh ti a duhmi Pathian kan Khamhtu nih, hi thil ṭha hi a duhmi a si.( 1Timote 2: 1-4)

Chin miphun lakah Pathian thangtthanak hlaphuah thiamnak thlachuah sunglawi acomi Samuel Hrat Hmung nih a phuahmi THLACAM NUN  (https://www.youtube.com/watch?v=B4MHbfD2HF0) hi kan thawngthabia donghnak ah rak ngai hrimhrim cio hram uh.