“Ebenezer: A tu tiang a kan bomhtu Pathian” (Thus far the Lord has helped us) 1 Samuel 7:12

Rev. Dr. Si Khia

May 11 le 14 kar ah khan Pyin Oo Lwin (Maymyo) ah Cawnpiak an ka sawm caah ka va kal. Lisu Baibal Sianginn ah cawnnak tuah a si. Hi sianginn ah hin inn thar nganpi pahnih a um. Lisu mirum (Mogok khua i an ngeihchiah cheuhra cheukhat cu a mah ta a si ti tiang in an chimmi Aung Thein) nih ting 1000 leng dih in a sakpiakmi hna a si. Mi phun pakhat nih Pathian a zummi mirum pakhat ngeih a hlawk ning hi mu ti in ka hngar ngai hna. Cu inn dawhdawh hna cu hman ka thlak hna lai tiah Camera ka chuah i hmeh ka vun zalh ahcun ka hmet kho lo. Zeicah tiah Camera chungah Battery a rak um lo caah a si. Ka thawh lai zan, inn ah Battery charging ka tuahnak ah Battery KA PHILH tak caah a si. Philh lo ding thil kan PHILH tikah a pawi tuk tawn.

Ebenezer sullam:

1 Samuel 7:12 ah kan hmuhmi Ebenezer timi sullam cu Bawmhnak Lung (stone of help) tinak a si. Pathian bomhnak philhlonak caah phummi lung tinak a si. Baibal ah philh lo ding, lungchungah icinken peng ding aa tialnak hmun hnih in kan langhter ahcun:

1.       “Iziptram ah sal na rak si le Bawipa na Pathian nih khika khan a thawngmi kut le samhmi ban in an chuahpi kha na cinken lai …” (Deuteronomy 5:15; 15:15).

2.      “A sal Abraham tefa hna, Pathian nih a liangnganmi khuaruahhar a tuahmi le baikhiahnak a tuahmi kha philh hna hlah u, a thimmi Jakob tefa hna, philh hlah u” (Salm 105:5-6).

Hi Baibal cang hna nih hin: Kan chuahka in nihin kan dirhmun tiang Pathian nih a thluachuah rel cawk lo he a kan hruai peng … ti hi philh lo ding timi hi a si.

Zeicahdah Samuel nih Lung a bunh?

Samuel hlan ah tlangbawi ngan a rak tuanmi cu Eli le a fa le pahnih (Hophni le Phineas) an si. Mah hna pafa rual nih hin Biakinn ah Pathian pekchanhmi pawl kha an fir (1 Samuel 2: 12 ff.). Biakinn riantuantu nu hna kha an sualpi hna. Pathian an cungah aa lawm lo. Cu caah Eli cu phuah in Samuel he thlen a si. Eli fale pahnih zong ral kut ah an thi.

Israelmi hna le Filistin mi hna cu Aphek nelrawn ah ral an i do. Israel ralkap 4,000 an thi (1 Sam. 4:2). Cu caah Israel upa pawl nih Shiloh ii a ummi Pathian kuang cu va lak in an sin ah chiah ding in khua an khan. Eli fa le pahnih kha Pathian kuang va lak in raldohnak hmun ah rak put ding in an thlah hna. Cu lawngah Pathian nih a kan khamh lai, ral kan tei lai tiah an ruah. An ruah bantuk in thil a si taktak lo. Israel ralkap 30,000 an thi chap rih. Hophni le Phineas zong an thi ve. Filistin mi nih Pathian kuang cu an tlaih (1 Sam. 4:11).

Filistin pawl cu Pathian kuang cu an iput i an vahpi. Asinain an vahpi nak paoh ah rai a tlung. An tak a bo i mitampi an thi. An khua ah Zu in a khat. Filistin pawl cu an tih tuk. Ahohmanh Pathian kuang cu an naih ngam lo. Cu caah Sui in tuahmi bo zuk 5 le Sui zu zuk 5 he Israelmi sinah an pek than hna (1 Samuel 5-6). Pathian kuang cu Kiriath Jearim mi nih an va lak i Abinadab inn ah an chiah. Cu ka ahcun kum 20 a um nain Israel mi vialte nih Pathian kha an ngai than (1 Sam. 7:2). Kuang lawng um in thinlung ah Pathian umpi lo cu lung a hmui lo, hna a ngam kho lo tinak a si.

1 Samuel 7 kan rel tikah: Pathian kuang cu Israelmi hna sinah kum 20 a um cang nain an hna a ngam kho hlei lo. An thinlung chungah Pathian kuang kan sinah a um nain Pathian thluachuah kan sin ah a um lo tiah an ruah. Cu caah Israelmi nih Pathian kha an ngai (1 Sam. 7:2). Pathian umpi nak kha an lung chung in an herh tuk.

Pathian thluachuah hmuhnak le hmuhlonak a ruang?

Leviticus 26 rel tikah: “Ka bia nan ngaih lo ahcun .. nan cungah khulrang in ttihnung ka tuah ve lai …” (14-16) timi kan hmuh. “Nan thawnnak, nan ipawrhlawtnak kha ka hrawh lai …” (19). “Nan lak ah sahrang ka thlah lai, nan fa le an seh lai, nan lam a thing lai,” (22) tiah kan hmuh. Biathlam 2:5 zongah: “Na sualnak khan na mer tak hna lo ahcun na mei vannak kha ka thial lai,” ti a um.

Samuel nih Israelmi hna cu: “Bawipa sinah nan lung dihlak in nan kir a si ahcun … Filistin nan ral hna kut in an chuah hna lai,” tiah a ti hna (1 Samuel 7:3). Cu ticun Israel mi hna nih Baals le Ashtoreths pathian hna an hlawt i Bawipa rian lawng kha an tuan. Cun an i ngaichih i rawl an ulh i ‘Bawipa sinah kan sual cang,’” tiah an ti. Kum 20 a rauh hnu ah an i ngaichih. An lung an i thleng. Cu le cangka in Filistin ral cu fawi tein an tei. An hriamnam that caah le an thawn caah a si lo. Pathian nih aw in an ral Filistin hna kha khuarit in a rit hnawh hna caah Filistin pawl cu an i tuai. An zam. Israel mi nih Filistin pawl cu an dawi hna i an thah dih hna.

           

Cu tikah Samuel nih lung pakhat kha a lak i, “EBENEZER: ATU TIANGIN BAWIPA NIH A KAN BOMH” tiah a bunh. Pathian nih an ral a teipiak hna nak kha Zungzal Philhlonak caah Lung a phummi a si.

Kan umnak hmun le ram kip ah Ebenezer: Philhlonak Lung bunh cio usih

Vawlei Ralpi Voihnihnak (WW II) lio ah khan Tuluk ram ah Mission rian a raktuanmi Gladys Alyward an timi nu pakhat cu ngaktah 100 a cawm hna. Japan nih Tuluk a hunglak thluahmah tikah ngakchia 100 he an zam ve. Ni 14 chung rawl lo in an kal cang. An re a thei tuk cang. Adonghnak ah Gladys Alyward nih, “Kafale kei cu ka kal kho ti lo, mah ka hin thih kan hau ko cang,” tiah a ti hna. Ngakchia nu te pakhat nih, “Kanu Moses le Israel mi kha Pathian nih rilisen a tanpi hna tiah pei Baibal tuanbia na kan chimh tawn kha,” tiah a ti. Alyward nih cun, “Kei cu Moses ka si lo cu ta,” tiah a leh. Ngakchia nu te nih, “Kanu, ziah hlan lio Moses sin ah a rak iphuangmi Pathian cu nihin kan mah sin zongah a phuangve Jehovah Pathian cu a si kun lo maw,” tiah a ti tikah Alyward cu a tha a hung tlung than i a fa le 100 cu himnak hmun tiang a zampi khawh hna.

Nihin kan sining, kan dirhmun cio phak khawh dingah hin Pathian nih lam phunphun in a kan hruai peng. Cu Pathian cu Israelmi hna bantuk in kan philh i kan mertak sual maw? Vawlei chawva, thil dang tampi ah lungthin chiah in Pathian hnu kan chilh sual ahcun mual kan pho lai. Kan umnak hmun le ram kip ah Pathian dawtnak dawtnak philhlonak “EBENEZER: Atu tiang Bawipa nih a kan bomh peng” timi ROLUNG cu bunh khawh i zuam peng hna usih.