A Donghnak Bik Biacah Pathum

Alexander (Alexander the Great BC 356-323) ralbawi (siangpahrang) cu ram tampi a doh tei thluahmah hnu ah a inn lei panh in a kir tthan. Cutin a tlun pah lio,  lam ah zawtnak chiahru( tthat lo) a ngah. Cu tin zawtnak a vun ngah tikcun ka nungdam kho ti lai lo ti, aa theih. Cutikah ram a tei mi pawl, a ngeihmi thilri le hriamnam pawl, lianngannak pawl hi a lakmen pei an si ko hi ta… ti kha a theih fiang chin thluahmah. A donghnak ah a vun ruahmi pakhat te cu a nupi he mithmaipanh tein zatial kutnem I chanh kha a thinlung chungah duhnak le hiarnak taktak a vun ngei. A si nain a tuar innak zawtnak nih a runh tuk tikah inn ah nundam bu cun ka phan kho lai lo ti kha a theih fawn. A tthawngtukmi le a ral tthat takmi siangpahrang pa cu zeihmanh ruahchanhnak um loin a thaw cat lai lawng hngak in an um ko cang.    

   

A donghnak ahcun a zawtnak a zualhma tuk cang I a tuar kho hrim ti lo. A kuttang ummi ralbawi pawl kha a auh hna. Vui dangah an tih tukmi le an ralbawibik, a tthawngtakmi bawipa cu tla ngiongio tein zeihmanh colcangh kho ti lo buin a itnak cungin rovui bia a cah hna. A cahmi hna bia cu hi tihin a cah hna. Ka thih hlan ah thil pathuam tuah ter kan duhmi hna a um. Cucu, lei nun ka kal tak tikah rak ka tuah piak hram uh ti hi ka duh hringhran tiah, lunghno ngai in a chim hna. Cutikah a kut tang ralbawi pawl nihcun an mitthli I hnawh pah bu in a si, bawipa kan rak I tuah piak hrim lai tiah ngaichiat ngai in bia an kamh.    

       

Alexander biacahmi pathum pawl:

Alexander nih a hnubik a cah mi hna thil pathum cu hi tihin a si.

1. Ka thih tikah ka ruak le a kuang hi keimah a ka tuamthlawmtu siibawi pa nih rak ka phorh seh.  
2. Cun, ka ruak vui dingin nan ka phorhnak lamthluan cungah ka ngeimi sui le ngun vialte rak vorh dih cikcek uh.  
3. A pathumnak ah ka ruak kuang a kamte ah ka kut a pahnih in chuah kho dingin ong bite pahnih in rak tuah ulaw ka kut kha a pahnih tein lengah rak chuah ter u tiah a cah hna.            

Cutikah a kuttang ralbawi pawl cu an khuaruah a har ngaingai. A chim duhmi sullam hal an duh ngai nain an hal ngam hlei lo. An bawipa mithmai an zoh tikah a donghnak caan a phan cuahmah cang ti an theih. A thawchuah hrim kha aa har tuk cang. Cuticun, Alenxander ralbawipa cu a thazang ngeimi dihlak aa chuah, a kut pahnih a thlir i a donghnak an kut a tlaih hna hnu ah a cahmi hna bia sullam kha a chim fian hna.      

   

A pakhatnak ah a chimmi cu “Ka thih tikah ka ruak cu keimah a ka tuamhlawmtu siibawi pa nih rak phur seh” ka timi cu minung pakhat a nunnak dingah zeibantuk siibawi thiam zong nih  an tuah kho lo, an kham kho lo, an nung ter kho lo, zeibantuk minung ca zongah aamahkhaan an tuah kho lo timi langter duh ruangah a si, a ti. 

       

Cun a pahnihnak “Ka ruak phum dingin an ka phorhnak lamthluan cungah ka khonmi le ka ngeimi sui le ngun vialte rak vorh dih cikcek uh tiah, ka timi cu, ka thi tikah zeihmanh kaa ken khawhmi le kaa phorh khawhmi zeithil taktak hmanh an um lo. Ka nun chungah duhtawk in ka kawl I ka khonmi hlawnthil le, lianngannak, mintthatnak hna hi a lak men ceo an si. Man a ngei tukmi ka tikcu caanttha a lak in ka dih heu ter men khi a si. Cunakin cun mi dang caah man ngei tak in ka ngeihmi le ka tikcu caanttha rak hmang ning law cu a ttha deuh tuk hnga tinak sullam langh ternak a si, a ti.    

     

A pathumnak “Ka ruak kuang a kamte ah ka kut a pahnih in chuah kho ding in ong bite pahnih in rak tuah u tiah ka ti duhmi cu, ka nu paw chung ka sem ka in kei cu zeihmanh ka rak ngei lo. Cu bantuk thiamthiam in ka thih hnu zongah zeihmanh I ken khawhmi ka ngei lo, ti langhter nak caah a si tiah a bia cahmi pawl cu a fianh hna. Cu ti a chim ta dih hna hnu ah Alexander siangpahrang pa cu a hmai hmuh ta a duh tukmi a nu tawn ta manh lo in a ho hmanh elkhawh lomi thinak nih a cungah a vun phan ve. Siaherh ngai a liam ruangmang ai.

Zumtu pawl nih zeitin dah kan hman ve?   

      

Zumtu kannih pawl zong hi leicung kan nunnak man sunglawi tukmi hi zeitindah kan hman cio ti mi hi ruah a phu ngaingai mi a si. Vui tampi cu zumtu kan si kan ti ko bu ah Pathian bia nakin lei thilri, minthatnak le nuamhnak phunkip kan kawl theo tawn. Kan caanttha vialte a lakin kan liam ter dih men ko. Kan Bawipa Jesuh nih a kan cah takmi cu “Apennak le zeidah tuah ter a kan duh timi kha kawl hmasa ding  a si. (Mat. 6:33f). A sinain kan taksa duhhiarnak nih a kan tei theo tawn i kan caanttha vialte cu vawlei nuamhnak sawhsawh ah kan liam ter theu tawn.    

      

Minung kan si bantukin vawlei kan nun chung cu vawlei thilri kan herhmi caah tuah ding ttuan ding cu kan si hrim ko. Leicung thil vialte kan kal tak dih lai ti cu a si kho lo mi thil a si. Kan taksa caah a herhmi kan buaipi rih ko lai. Cucu a hmanmi zong a si fawn.

Asinain zei kan tuahmi poh hi hakkau tuk le duhhlei tuk ngei in kan caan ttha liam ter dih sawh lo ding hi a bia pi tuk. Kan mah caah, keimah ca lawngah ti si loin kan caanttha ngeimi le kan tthathnempimi kan thil ri hna hna  mi dang ca zongah a ttha hnempi ve mi a si awk a si.Vawlei ah kan um chung cu kan herhmi le kan duhmi caah cun kawl le ttuan cu a herh ve hrimmi a si ko. A ho nih dah a lak in cun a kan a cawm kho peng lai ti cu theih zungzal a herh. 

Cucaah nitin kan nunnak caah cun tuan le kawl cu a herhmi a si ko. Asinain nitin kan nunnak caah kan kawl kan ttuan tikah haakkau tuk le mah ca lawng ruat lo ding hi a biapi ngai. Kan sining cio ah nunzia thiam zong a herh ngai fawn. Cucu nitin Vawleimi Khrifa pawl nih kan herh ngaimi nun zia pakhat a si.    

       

Biacah pathum chungin kan cawn awktlakmi..

Alexander ralbawipa nih biacah mi kan cuaithlir tikah nihin minung pawl nih kan cawn awktlakmi a um tiah kan hmuh khawh. 

        

A pakhatnak ah a chimmi cu “Ka thih tikah ka ruak cu keimah a ka tuamhlawmtu siibawi pa nih rak phur seh” a timi cu…zumtu kan nun ah ruah ding a biapi tuk. Sii le ai in kan I thlopbulh tikah hin kan dam dih lai ti hei siseh law a thi ding mi a ho hmanh kan um hnga lo. Sii man fakmi siitha nih minung nunnak hi hei khamh khawh taktak sehlaw sii bawi te a ho hmanh an thi hnga loh. Sihmanhsehlaw, kan vawlei ahhin zeibantuk minung poh an thi cio ko, zei bantuk sii le ai nih minung nunnak a pe kho lo ti hi a fiang tuk hringhran. Alexander hi Pathian theitu a si lo kho ko nain Pathian thlarau nih a theihtermi a si lai tiah, ka ruat. Kan dam lo tikah kan herhmi cu sii le ai nakin A BIA ah a si. Kan damnak taktak hi A BIA ah a tling. Kan sining vialte a kan theih dihtu Jesuh sin panh kan herh. Curuangah Jesuh nih, “A dam mi nih cun siibawi an herh ttung lo, a zaw mi lawng nih pei an herh ko cu. Sualnak ka ngei lo tiah aa ruatmi hna kawh awk ah ka rat ttung lo, misual mi ka si tiah aa hngalhmi hna kawh awk ah pei ka rat ko cu” tiah a ti (Marka 2:17).    

        

Cun, “Ka ruak phum dingin an ka phorhnak lamthluan cungah ka khonmi le ka ngeimi sui le ngun vialte rak vorh dih cikcek uh tiah, a timi bia cah pahnihnak zong hi a hman taktakmi a si. Kan nu paw chung in kan chuak ahkhan zeihmanh I kenmi kan ngei lo. A si nain Pathian nih thluachuah a phunphun a kan pek I chaw le va, fimthiamnaknak a phunphun tthanchonak ding caah a kan pek. Kan caan ttha vialte cu thanchonak a phunphun caah kan dih heu ter. A si nain kan thih tikah ahcun zeihmanh I ken khawhmi kan ngei lo. Kan duh tukmi kan sui le ngun, kan inn lo vialte cu taan ta an si dih ko hna. Cucaah lei cung thilri kan kawl tik ahhin Pathian zum lo mi lawkihmi bantuk in kan kawl lo kha I ralrin ngaingai kan hau. Pathian he I pehtlia bu tein le Pathian mithmai zoh bu tein kan kawl thiam a herh tuk. Jesuh nih, “Nan nunnak ding ca I nan herhmi rawl le ti kong ah le nan pum ca I nan herhmi hnipuan kong ah lung retheih awlokchong in va um hlah uh” a ti (Matthai 6:25). Cu khawh in, “Cunakin Pathian Pennak le a dinnak kha kawl hmasa u law thil dang vialte zong hi an pek thiamthiam ko hna lai tiah A BIA chungah nun ding in a kan cawn piak(Matthai 6:33).  

         

A pathumnak “Ka ruak kuang a kamte ah ka kut a pahnih in chuah kho ding in ongbite pahnih in rak tuah tiah a ti duhmi zong hi a pahnihnak bia he pehtlainak a ngei thiamthiam. Alexander nih thihnak le nunnak kar ah a kawl mi minthannak, ral teinak, lianngannak pawl hi a thih tik ahcun zeihmanh lo an si kha a theih fiangmi a si. Cu bantuk in kan nih zong kan theih fiang a herh ngaimi a si. Job cu a nun hi  zeibantukdah a si ti kha a theih fiang tuk caah, Job 1:21 ah, “Taklawng in ka chuak I taklawng in ka kir than lai. Bawipa nih a ka pek I a tu ah a lak tthan. A minthiang thangtthat si ko seh” tiah a ti kho. 

Curuangah zumtu u le nau, hi leicung chawhlawn hnu zulh in Pathian theih lo tiang in le thangtthat caan ngei lo tiang in rian kan ttuan lengmang mi hna hi a donghnak ahcun zeihmanh kan I ken I kan in I phorh khawh dingmi a um lo ti hi Alexander bia nih  a  kan cawnpiakmi a si. Paul nih cun, Nun ti mi hi zeidah a si? “Kei ka caah cun Nunnak cu Khrih a si ko. Cucaah thihnak nihhin a ttha deuh chinchinmi thil hmanh a chuah pi lai”, tiah a chim ve (Filipi 1:21). Dawtmi unau hna na nun caan tawite chungah a lak in na caan liam ter sual lai ci. Kan thih lai tik caan ah I ngaihchih awk um lo ding in kan nun caan hmanthiam izuam cio hna u sih.

Hi biacah pathum chungin zeidah na cawnkhawhmi a um?